[Hướng Dẫn] Chắn học: bài 7 - các dị luật không áp dụng trên Sân Đình

Bài trước: Chơi nuôi gà

Chắn là 1 trò chơi dân gian. Mà phàm là sản phẩm của văn hóa dân gian thì có nhiều dị bản. Vậy nên luật chắn mỗi nơi mỗi khác!

Sau đây là những luật hiện không được áp dụng trên Sân Đình:

1. Cái phát quân ù: Làng có thể ù được quân mà nhà có cái đánh ra đầu tiên (không nhất thiết phải chíu ù).

2. Nếu chíu quân bốc từ nọc thì khi trả cửa, làng có thể ù quân trả cửa này (không cần chíu ù).

3. Ù Chi rộng: Có nơi chơi cước Ù Chi (không cần bạch thủ), tính tiền = Tôm.

4. Từ 6 chắn trở lên, chỉ què Chi:
Có nơi chơi phải đánh Chi đi, hoặc xé bài ra què 3. Còn nếu không làm thế, khi Chi lên, ăn, sau đó ù (cây khác) thì bị đền với lý do liên quan đến việc bỏ ù Chi.
Trong ChắnPro, ăn Chi như vậy là hợp lệ. Lúc Chi lên không ù được (Chi chỉ được ù Bạch thủ) => không coi là bỏ ù.
(Nhiều bác đã thắc mắc về luật này: TruongSoi68, hamvuichan, Lamgiaodau007,..)

5. Cước Kính nhị Chi: Chỉ có 2 quân Chi là đỏ, còn lại toàn quân đen.

6. Lỗi "Ăn cạ xé chắn" hoặc "Xé chắn ăn cạ".
Vd: Bài có chắn 8 sách & què 8 văn.
Ăn cạ [9 vạn, 9 sách] rồi đánh 8 sách đi (vì thừa đỏ, hoặc để bắt bạch thủ) => phạm lỗi ăn cạ xé chắn.
Nếu đánh 8 sách đi trước (xé chắn), rồi sau lại ăn cạ thì cũng phạm lỗi.
Lỗi này thuộc loại A. Ràng buộc với bài trên tay và chỉ bị phát hiện và bị đền nếu người đó ù.
Trong luật này, nếu đánh 1 quân trong chíu đi thì không bị coi là xé chắn nên không phạm luật.

7. Về cước Thiên ù Bạch thủ: Có nơi chơi theo cách: Coi quân cái là quân bốc từ nọc lên để ù & các luật về cước ù được tính như bình thường (tuy nhiên quân cái không được coi là ở cửa Chì)
Vd: Nhà có cái thiên ù, có 5 chắn, 3 cạ, ba đầu ngũ & quân cái là 5 vạn. Theo luật này thì đây không phải Thiên ù Bạch thủ. Tuy nhiên trong ChắnPro thì cứ Thiên ù 6 chắn 4 cạ là được Bạch thủ.
Vd2: Thiên ù 6 chắn, quân cái là Chi Chi => có nơi chơi theo luật này coi là Thiên ù Bạch thủ Chi. Trong ChắnPro thì đây cũng vẫn chỉ là Thiên ù Bạch thủ.

8. Về cước Địa ù: Có nơi chơi cứ ù quân đầu tiên bốc từ nọc là được Địa ù. Có nơi thì ngồi im ko ăn uống gì mà ù được cũng tính là Địa ù. ChắnPro chơi theo luật khác, như mô tả trong Bài 3 - Cước sắc.

9. Bỏ Thiên ù: Một số nơi chơi Thiên ù được phép bỏ, không phạm lỗi bỏ ù. Trong ChắnPro thiên ù cũng không được bỏ.

10. Về lỗi bỏ ù: Có nơi (hiếm) chơi chỉ bị như treo tranh trái vỉ (nghỉ ăn tiền).

11. Chíu được nhưng lại ăn thường:
Có nơi chơi nếu quên hạ chíu khi ăn (mặc dù chíu được) quân bốc lên ở cửa chì nhà trên thì phải đền (các trường hợp quên hạ chíu khác thì chỉ bị nghỉ ăn tiền thôi).
Lý do là việc có hạ chíu hay không trong trường hợp ấy sẽ gây ra nhảy cửa, xáo vòng.
Trong ChắnPro, mọi trường hợp quên hạ chíu đều chỉ bị phạt nghỉ ăn tiền.

12. Tính điểm các cước: Luật này thì hầu như mỗi nơi một khác.
Có nơi (vd Cổ Nhuế) chơi cứ cước liên quan đến 4 quân là đều 4 điểm cả (Có Thiên khai, Có Chíu, Có Bòn, Ù Bòn, Chíu ù).
Có nơi (vd Sơn Tây) Bạch định = 8 đỏ.
Có nơi Chíu ù Bạch thủ cũng có gà.
Trong ChắnPro: Tham khảo Bài 5 - Tính điểm, ăn tiền.

13. Về các cước Hoa/ Nhà/ Cá: 3 cước này đã có nhiều nơi chơi từ trước khi có Sân Đình. Tuy nhiên, do là 3 cước hiếm gặp nên luật có vẻ còn tranh cãi.

14. Các cước Cá vọt mạn thuyền, Cuốc đất trồng hoa, Ngư ông bắt cá, Phá thiên,.. được các thành viên đưa ra trong chuyên mục Gợi ý cước ù mới từ cuối năm 2011. Nay có một số nơi chơi các cước này nhưng trên Sân Đình chỉ thêm cước Ngư ông bắt cá (tháng 1/2012) và cước Phá thiên (Chắn 2.0).

Do, để trả lời ChắnPro "có gì?" thì dễ, chứ trả lời "không có gì?" thì không hề dễ
Nên, bài viết này chắc chắn còn thiếu nhiều.
Mong các anh chị em chú bác, các cụ bổ sung thêm ạ!

Bạn có thể vào chơi ngay Chắn Pro, hoặc xem tiếp Các luật riêng trong ChắnPro.